BACC – biopsja cienkoigłowa tarczycy

Biopsja cienkoigłowa celowana tarczycy (BACC) – wskazania, przygotowanie i przebieg badania

Tarczyca to niewielki, ale niezwykle istotny gruczoł, pełniący kluczową rolę w regulacji metabolizmu i wielu procesów fizjologicznych w organizmie. Gdy jej funkcjonowanie zostaje zaburzone, skutki odczuwalne są w całym ciele. W celu trafnej diagnostyki zmian ogniskowych w obrębie tarczycy, niezbędne może być przeprowadzenie biopsji cienkoigłowej. Czym jest to badanie, kiedy się je wykonuje i jak się do niego przygotować? Wyjaśniamy.

#biopsja tarczycy Kraków #BACC Kraków

Na czym polega biopsja cienkoigłowa tarczycy?

Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa celowana (BACC) to precyzyjna procedura diagnostyczna, polegająca na pobraniu komórek z niepokojącej zmiany tarczycy przy użyciu bardzo cienkiej igły – o średnicy mniejszej niż 1 mm. Zabieg odbywa się pod kontrolą ultrasonografii (USG), co umożliwia precyzyjne nakłucie wybranej struktury i minimalizuje ryzyko błędu.
Pobrany materiał przekazywany jest do badania cytologicznego, które pozwala ocenić charakter zmiany – czy ma ona charakter łagodny, zapalny, czy też może sugerować proces nowotworowy.

#biopsja tarczycy Kraków #BACC Kraków

Wskazania do wykonania biopsji tarczycy

Decyzję o konieczności wykonania biopsji podejmuje lekarz endokrynolog, zwykle na podstawie badania palpacyjnego oraz wyników ultrasonografii. Wskazaniami do przeprowadzenia biopsji cienkoigłowej są m.in.:

• obecność guzków w przebiegu wola guzkowego,
• podejrzenie złośliwości (np. szybki wzrost zmiany, mikrozwapnienia, nieruchomość guzka),
• powiększenie węzłów chłonnych szyi,
• niepokojący wywiad rodzinny (rak tarczycy),
• zmiany zapalne o ostrym lub podostrym przebiegu,
• torbiele wymagające ewakuacji płynu,
• zmiany o nietypowej strukturze, asymetrii lub wielkości przekraczającej 1 cm, szczególnie u osób przed 20. i po 60. roku życia.

Choć większość wykrywanych zmian to zmiany łagodne, każda z nich wymaga oceny, by wykluczyć patologię onkologiczną.

#biopsja tarczycy Kraków #BACC Kraków

Jak przygotować się do biopsji tarczycy?

Przygotowanie do biopsji nie jest skomplikowane, jednak warto pamiętać o kilku istotnych zasadach:

• poinformuj lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, szczególnie tych przeciwzakrzepowych i zawierających kwas acetylosalicylowy – może być konieczne ich czasowe odstawienie,
• zabierz ze sobą dokumentację medyczną, szczególnie aktualny (do 3 miesięcy) opis USG tarczycy,zdejmij biżuterię z szyi i okolicy dekoltu,
  badanie nie wymaga bycia na czczo – można je wykonać o dowolnej porze dnia.

Bezwzględnym przeciwwskazaniem do wykonania biopsji są aktywne infekcje skóry, ropnie w okolicy szyi oraz ciężkie zaburzenia krzepnięcia krwi.

#biopsja tarczycy Kraków #BACC Kraków

Przebieg zabiegu

Biopsja BACC wykonywana jest w warunkach ambulatoryjnych i nie wymaga znieczulenia – zastosowanie bardzo cienkiej igły sprawia, że procedura jest mało bolesna. Dla wielu pacjentów wkłucie jest mniej odczuwalne niż pobranie krwi.

Badanie przeprowadzane jest w pozycji leżącej, z głową odchyloną ku tyłowi. Po dezynfekcji skóry, lekarz wprowadza igłę do wybranej zmiany i pod kontrolą USG pobiera materiał cytologiczny. Następnie zakładany jest jałowy opatrunek. Cała procedura trwa od 5 do 15 minut.

Aby zapewnić precyzję i bezpieczeństwo, pacjent powinien pozostawać nieruchomo – nie napinać mięśni szyi, oddychać przez nos, unikać połykania i współpracować z personelem medycznym. W przypadku silnego stresu możliwe jest zastosowanie łagodnych środków uspokajających.
Po badaniu należy unikać wysiłku fizycznego przez około 24 godziny.

#biopsja tarczycy Kraków #BACC Kraków

Możliwe powikłania po biopsji

Biopsja cienkoigłowa tarczycy jest procedurą bezpieczną, a ryzyko powikłań – minimalne. Do najczęstszych objawów niepożądanych należą:

• niewielki ból w miejscu wkłucia,
• siniak lub obrzęk,
• rzadziej krwawienie lub gorączka.

Do bardzo rzadkich powikłań należą infekcje, odma podskórna czy omdlenie. Przypadki ciężkich powikłań – jak np. śmierć – należą do kazuistyki.

#biopsja tarczycy Kraków #BACC Kraków

Wyniki biopsji tarczycy – co oznaczają?

Pobrany materiał komórkowy analizowany jest przez lekarza patomorfologa. Wynik badania cytologicznego dostępny jest zazwyczaj po 2–3 tygodniach.

Do oceny wykorzystywana jest tzw. klasyfikacja Bethesda, która dzieli wyniki biopsji na sześć kategorii. Kategoria II oznacza zmianę łagodną, która nie wymaga leczenia, a jedynie okresowej kontroli USG. Pozostałe kategorie wymagają dalszej diagnostyki lub leczenia operacyjnego.
Statystycznie jedynie 5–10% zmian wykrywanych w biopsji okazuje się zmianami złośliwymi. Wczesna diagnoza znacznie zwiększa szanse na całkowite wyleczenie – szczególnie u kobiet, u których przeżywalność w przypadku raka tarczycy wynosi ponad 90%.

Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa to nieinwazyjne i skuteczne narzędzie diagnostyczne w ocenie zmian ogniskowych tarczycy. Pozwala na wczesne wykrycie nowotworu, jeszcze w fazie bezobjawowej, zwiększając tym samym szanse pacjenta na pełne wyleczenie. Dzięki precyzji, bezpieczeństwu i wysokiej wartości diagnostycznej, BACC stanowi standardowe postępowanie w diagnostyce guzków tarczycy. W przypadku pojawienia się niepokojących objawów – nie warto zwlekać z konsultacją endokrynologiczną.