Frenotomia – podcięcie wędzidełka języka u dziecka
Konsultacje specjalistyczne
Frenotomia, czyli podcięcie wędzidełka języka, to prosty i krótki zabieg, który umożliwia przywrócenie językowi pełnej ruchomości. Dzięki niemu niemowlęta mogą efektywnie ssać pierś, a starsze dzieci zyskują szansę na prawidłowy rozwój mowy i uniknięcie wad artykulacyjnych. Procedura trwa kilka minut, wykonywana jest w znieczuleniu miejscowym i w większości przypadków nie wymaga zakładania szwów.
Już bezpośrednio po zabiegu można zauważyć poprawę w funkcjonowaniu języka. Jest to interwencja bezpieczna, dobrze tolerowana i o wysokiej skuteczności, pod warunkiem wdrożenia odpowiednich ćwiczeń logopedycznych po zabiegu. Frenotomia stanowi więc istotny element profilaktyki i leczenia zaburzeń związanych ze skróconym wędzidełkiem języka.
Co to jest wędzidełko języka?
Wędzidełko języka (frenulum linguae) to cienka, włóknista struktura zbudowana z tkanki łącznej, która łączy dolną powierzchnię języka z dnem jamy ustnej. Choć na pierwszy rzut oka jest to niewielki element anatomiczny, odgrywa on istotną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu całego aparatu orofacjalnego. Jego długość, elastyczność i miejsce przyczepu decydują o tym, czy język może poruszać się swobodnie we wszystkich kierunkach.
Prawidłowa ruchomość języka jest niezbędna już od pierwszych dni życia – umożliwia noworodkowi efektywne ssanie i prawidłowe połykanie, a w dalszym okresie życia wspiera rozwój mowy, artykulacji i oddychania. Język bierze udział także w kształtowaniu prawidłowego zgryzu, utrzymaniu odpowiedniego napięcia mięśni twarzy oraz wspiera procesy miofunkcjonalne.
Gdy wędzidełko jest zbyt krótkie, grube lub przyczepione w nieprawidłowym miejscu, dochodzi do ograniczenia ruchomości języka. Taki stan określany jest mianem ankyloglosji i może prowadzić do szeregu trudności rozwojowych – od problemów z karmieniem piersią w okresie niemowlęcym, po zaburzenia artykulacyjne i wady zgryzu u starszych dzieci.
A – prawidłowe wędzidełko języka; B – skrócone wędzidełko języka.
Oba zostały zwizualizowane przez podniesienie bocznych marginesów języka (prosty manewr).
Ankyloglosja – skrócone wędzidełko języka
Ankyloglosja to wada anatomiczna polegająca na skróceniu lub nieprawidłowym przyczepie wędzidełka, która znacznie ogranicza ruchomość języka. Prowadzi to do:
- trudności w karmieniu piersią (u noworodków i niemowląt),
- opóźnionego lub zaburzonego rozwoju mowy,
- wad wymowy i trudności artykulacyjnych,
- zaburzeń połykania i oddychania przez usta,
- nieprawidłowego rozwoju zgryzu,
- napięć w obrębie mięśni twarzy, szyi i obręczy barkowej.
Wskazania
Zabieg podcięcia wędzidełka języka (frenotomii) jest zalecany w przypadku:
- ograniczonej ruchomości języka (brak możliwości uniesienia, wysunięcia czy oblizywania warg),
- trudności w karmieniu piersią (nieskuteczne ssanie, częste odrywanie się od piersi, słabe przybieranie na wadze),
- zaburzeń artykulacji głosek wymagających unoszenia czubka języka (r, l, d, t, n),
- nawykowego oddychania przez usta i/lub ślinotoku,
- planowanego leczenia logopedycznego lub ortodontycznego.
Przeciwwskazania
Choć frenotomia jest zabiegiem bezpiecznym, nie wykonuje się jej w przypadku:
- ostrej infekcji jamy ustnej lub ogólnego stanu zapalnego,
- nieukończonej diagnostyki logopedycznej,
- braku wcześniejszego przygotowania do zabiegu (np. ćwiczeń rozciągających wędzidełko),
- braku zgody pacjenta lub rodziców/opiekunów,
- nieprawidłowej morfologii krwi (np. zaburzenia krzepnięcia),
- nieuregulowanych chorób przewlekłych u osób dorosłych.
Kwalifikacja do zabiegu – przygotowanie logopedyczne
W Centrum Medycznym REMEDIC każdy pacjent – szczególnie dziecko – przed zabiegiem musi przejść kwalifikację medyczną i logopedyczną.
Podczas wizyty specjalista:
- ocenia anatomiczne i funkcjonalne ograniczenia języka,
- sprawdza przygotowanie do zabiegu w zakresie terapii logopedycznej.
Wymagane jest pisemne zaświadczenie od logopedy potwierdzające:
- co najmniej 2-tygodniową terapię przygotowującą (ćwiczenia i masaż wędzidełka),
- motywację pacjenta lub rodzica do wykonywania ćwiczeń po zabiegu.
Jak przebiega zabieg frenulotomii?
Zabieg wykonywany jest ambulatoryjnie, zazwyczaj w znieczuleniu miejscowym (np. 1% lignokaina). Po dezynfekcji pola zabiegowego:
- lekarz przecina wędzidełko za pomocą sterylnych nożyczek chirurgicznych,
- w większości przypadków nie ma potrzeby zakładania szwów – wystarcza ucisk jałowym gazikiem w celu zahamowania krwawienia,
- pacjent może opuścić placówkę tego samego dnia, bez konieczności hospitalizacji.
Cały zabieg trwa zwykle od 5 do 10 minut.
Objawy po zabiegu frenotomii
Po zabiegu mogą pojawić się przejściowe objawy, wynikające z lokalnego urazu tkanek oraz adaptacji języka do nowej funkcji. Najczęściej obserwuje się:
- obrzęk w okolicy podjęzykowej – ustępuje zwykle w ciągu 24–72 godzin,
- umiarkowany ból i tkliwość miejsca cięcia – przez 2–3 dni, łagodzony lekami przeciwbólowymi,
- niechęć do jedzenia pokarmów twardych, gorących lub kwaśnych,
- przejściowe zaburzenia ssania lub żucia,
- niewielkie krwawienie lub sączenie z miejsca cięcia,
- stan podgorączkowy w pierwszych 24–48 godzinach,
- krótkotrwałe trudności artykulacyjne oraz niepokój u dziecka.
Objawy te mają charakter przejściowy i zwykle ustępują w ciągu kilku dni.
Zalecenia po zabiegu
Po frenotomii należy:
- podać leki przeciwbólowe zgodnie z zaleceniami lekarza,
- unikać gorących posiłków i napojów przez 24 godziny,
- utrzymywać higienę jamy ustnej,
- rozpocząć ćwiczenia języka już w pierwszej dobie po zabiegu (co 3–4 godziny, również w nocy, przez minimum 2 tygodnie),
- odbyć kontrolną konsultację logopedyczną w ciągu 7 dni w celu oceny rany i dobrania nowych ćwiczeń.
Umów się na konsultację w Centrum Medycznym REMEDIC
Nie zwlekaj – jeśli Twoje dziecko ma problemy z karmieniem, wymową lub funkcją języka, zgłoś się na konsultację.
W Centrum Medycznym REMEDIC w Krakowie przeprowadzimy kompleksową ocenę, kwalifikację i – jeśli będzie wskazanie – wykonamy bezpieczne podcięcie wędzidełka języka z pełnym wsparciem logopedycznym.
Specjaliści wykonujący podcięcie wędzidełka języka u dziecka w Centrum Medycznym REMEDIC
lek. Katarzyna Cuber
Otolaryngologia
dorośli, dzieci powyżej 2 r.ż. polski, angielski
Poznaj lekarza
dr n. med. Aleksandra Sobolewska
Audiologia i foniatria, Otolaryngologia
dzieci i dorośli polski, angielski
Poznaj lekarza
dr n. med. Agnieszka Remjasz-Jurek
Otolaryngologia
dzieci i dorośli polski, angielski
Poznaj lekarzaFORMULARZ KONTAKTOWY
Umów wizytę
CENTRUM MEDYCZNE
Remedic