Kardiologia

Najczęstsze schorzenia kardiologiczne

Nadciśnienie tętnicze

Nadciśnienie tętnicze jest to przewlekły stan podwyższonego ciśnienia krwi, który prowadzi do przerostu mięśnia sercowego, uszkodzenia naczyń, nerek i mózgu. Często przebiega bezobjawowo, dlatego bywa rozpoznawany dopiero przy bólach głowy, męczliwości, kołataniu serca czy obrzękach. Rozpoznanie opiera się na wielokrotnych pomiarach domowych oraz dobowym monitorowaniu ABPM, a także ocenie narządów docelowych. Leczenie łączy zmianę stylu życia (redukcja masy ciała, ograniczenie soli, regularny wysiłek) z farmakoterapią, zwykle w schematach skojarzonych. Celem jest osiągnięcie wartości docelowych ciśnienia i długoterminowa redukcja ryzyka zawału oraz udaru.

Choroba niedokrwienna serca (wieńcowa)

Choroba niedokrwienna serca powstaje w wyniku miażdżycowych zwężeń tętnic wieńcowych, które ograniczają dopływ tlenu do mięśnia serca. Objawia się uciskiem lub pieczeniem za mostkiem podczas wysiłku, stresu lub po obfitym posiłku; w ostrych zespołach wieńcowych ból występuje także w spoczynku i może promieniować do barku, szyi lub żuchwy. Diagnostyka obejmuje EKG, oznaczenia troponin w podejrzeniu zawału, ECHO do oceny kurczliwości, a przy wskazaniach badania obrazowe i koronarografię. Terapia to modyfikacja czynników ryzyka, leki przeciwpłytkowe i hipolipemizujące, leczenie przeciwdławicowe; w przypadku istotnych zwężeń wykonuje się przezskórną angioplastykę ze stentem lub kwalifikuje do pomostowania aortalno-wieńcowego. Celem jest zapobieganie zawałowi i poprawa jakości życia.

Niewydolność serca

Niewydolność serca jest to zespół objawów wynikający z upośledzonej zdolności serca do pompowania krwi. Chorzy skarżą się na duszność wysiłkową i nocną, obrzęki kończyn, spadek tolerancji wysiłku, kołatania oraz szybki przyrost masy ciała z powodu zatrzymania płynów. Kluczowe w rozpoznaniu są echokardiografia (ocena frakcji wyrzutowej i budowy jam serca), peptydy natriuretyczne, EKG i badania laboratoryjne. Leczenie opiera się na nowoczesnej wieloskładnikowej farmakoterapii, kontroli sodu i płynów, rehabilitacji kardiologicznej, a w wybranych przypadkach na zastosowaniu urządzeń wspomagających przewodzenie i kurczliwość (ICD, CRT) lub interwencji zabiegowych na zastawkach i tętnicach wieńcowych. Dobrze prowadzona terapia zmniejsza liczbę hospitalizacji i wydłuża życie.

Zaburzenia rytmu serca, w tym migotanie przedsionków.

Zaburzenia rytmu serca, tzw. arytmie wynikają z nieprawidłowego przewodzenia impulsów w sercu i mogą powodować zbyt szybkie, zbyt wolne lub nieregularne bicie. Migotanie przedsionków to najczęstsza arytmia utrwalona; zwiększa ryzyko udaru mózgu i niewydolności serca. Pacjenci opisują kołatania, osłabienie, duszność, zawroty lub epizody zasłabnięć, ale choroba może przebiegać bezobjawowo. Rozpoznanie stawia się na podstawie EKG oraz rejestracji dobowej Holter EKG, a ECHO ocenia strukturę serca. Postępowanie obejmuje kontrolę rytmu lub częstości, obowiązkową ocenę ryzyka udaru i właściwą antykoagulację, korektę czynników wyzwalających (nadciśnienie, bezdech senny, alkohol), a w wybranych sytuacjach ablację podłoża arytmii lub implantację stymulatora/kardiowertera-defibrylatora.

Wady zastawek serca.

Zwężenie lub niedomykalność zastawki (najczęściej aortalnej i mitralnej) zaburza jednokierunkowy przepływ krwi i obciąża serce. Pacjenci odczuwają narastającą duszność, męczliwość, kołatania, czasem omdlenia; lekarz często stwierdza szmer nad sercem. Echokardiografia z dopplerem jest badaniem decydującym o rozpoznaniu i nasileniu wady, a regularne kontrole pozwalają ustalić moment interwencji. Leczenie w łagodnych stadiach bywa zachowawcze, ukierunkowane na objawy i czynniki ryzyka, natomiast w istotnych wadach prowadzi do zabiegu: klasycznej wymiany/naprawy zastawki lub metod przezskórnych (np. TAVI dla zastawki aortalnej, przezskórna naprawa zastawki mitralnej w wybranych wskazaniach). Celem jest przywrócenie prawidłowej hemodynamiki i zapobieganie niewydolności serca.