Pulmonologia

Najczęściej spotykane problemy pulmonologiczne

Astma oskrzelowa

Astma oskrzelowa jest przewlekłą chorobą zapalną dróg oddechowych, która prowadzi do ich nadreaktywności i okresowego zwężania światła oskrzeli. Objawia się napadami duszności, świszczącym oddechem, kaszlem – szczególnie nocnym lub porannym – oraz uczuciem ucisku w klatce piersiowej. Choroba może być wywoływana przez kontakt z alergenami, infekcje, wysiłek fizyczny czy stres. Diagnostyka obejmuje badanie spirometryczne z oceną odwracalności obturacji, a także testy alergologiczne i obrazowe. W leczeniu stosuje się leki kontrolujące stan zapalny (m.in. wziewne glikokortykosteroidy), leki rozszerzające oskrzela oraz edukację pacjenta w zakresie unikania czynników wyzwalających. Prawidłowo prowadzone leczenie umożliwia pełną kontrolę objawów i normalne funkcjonowanie chorego.

Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP)

POChP to postępujące schorzenie związane z trwałym ograniczeniem przepływu powietrza w drogach oddechowych. Najczęściej rozwija się u palaczy tytoniu, ale istotną rolę odgrywają również czynniki środowiskowe, takie jak narażenie na pyły i zanieczyszczenia. Choroba objawia się przewlekłym kaszlem, odkrztuszaniem plwociny, postępującą dusznością i ograniczeniem wydolności fizycznej. W późniejszych etapach prowadzi do niewydolności oddechowej i rozwoju tzw. serca płucnego. Podstawą diagnostyki jest spirometria, która wykazuje nieodwracalną obturację, a także badania obrazowe (RTG, TK) i gazometria. Leczenie polega na trwałym zaprzestaniu palenia, stosowaniu leków rozszerzających oskrzela, rehabilitacji oddechowej i szczepieniach ochronnych. W zaawansowanych przypadkach konieczna jest tlenoterapia domowa.

Infekcje dolnych dróg oddechowych

Infekcje dolnych dróg oddechowych, takie jak zapalenie oskrzeli i zapalenie płuc, są częstą przyczyną wizyt u pulmonologa. Objawiają się kaszlem, gorączką, dusznością, bólem w klatce piersiowej i osłabieniem, a w przypadku zapalenia płuc – również dreszczami i objawami ogólnoustrojowymi. Diagnostyka opiera się na badaniu klinicznym, RTG klatki piersiowej, badaniach laboratoryjnych i – w wybranych przypadkach – badaniach mikrobiologicznych plwociny. Leczenie zależy od przyczyny – w zakażeniach bakteryjnych stosuje się antybiotykoterapię, a w wirusowych leczenie objawowe. Nieleczone lub źle leczone infekcje mogą prowadzić do powikłań, takich jak ropnie płuc czy wysięki opłucnowe.

Choroby śródmiąższowe płuc

Choroby śródmiąższowe płuc to heterogenna grupa chorób prowadzących do uszkodzenia tkanki śródmiąższowej i zaburzeń wymiany gazowej. Mogą mieć charakter idiopatyczny, być związane z chorobami autoimmunologicznymi, narażeniem zawodowym, przyjmowaniem leków czy infekcjami. Objawiają się przewlekłą dusznością wysiłkową, suchym kaszlem, a w bardziej zaawansowanych stadiach – przewlekłą niewydolnością oddechową. Charakterystycznym objawem są tzw. „palce pałeczkowate”. Diagnostyka obejmuje tomografię komputerową wysokiej rozdzielczości (HRCT), badania czynnościowe płuc (spirometria, dyfuzja gazów), badania immunologiczne i – w niektórych przypadkach – biopsję płuca. Leczenie zależy od przyczyny i obejmuje m.in. farmakoterapię przeciwzapalną lub immunosupresyjną, tlenoterapię i rehabilitację oddechową.

Obturacyjny bezdech senny (OBS)

OBS jest jedną z najczęstszych postaci zaburzeń oddychania w czasie snu. Polega na okresowych zatrzymaniach oddechu spowodowanych zapadaniem się górnych dróg oddechowych. Objawia się głośnym chrapaniem, przerwami w oddychaniu obserwowanymi przez partnera, niespokojnym snem oraz sennością dzienną, bólami głowy i problemami z koncentracją. Choroba wiąże się ze zwiększonym ryzykiem nadciśnienia tętniczego, chorób sercowo–naczyniowych, udaru i cukrzycy typu 2. Rozpoznanie stawia się na podstawie badań polisomnograficznych lub poligraficznych. Leczenie polega na redukcji masy ciała, eliminacji czynników nasilających chorobę (alkohol, leki nasenne), a w umiarkowanych i ciężkich przypadkach – na stosowaniu aparatu CPAP, który utrzymuje drożność dróg oddechowych podczas snu.