Urologia

Najczęstsze schorzenia urologiczne

Łagodny rozrost prostaty (BPH) i objawy ze strony dolnych dróg moczowych

Powiększenie gruczołu krokowego zwęża cewkę, co wywołuje osłabienie i przerywanie strumienia, wydłużoną mikcję, parcia naglące, częstomocz nocny i zaleganie moczu. Rozpoznanie opiera się na wywiadzie (skale objawowe), badaniu per rectum, USG z PVR, oznaczeniu PSA i uroflowmetrii. Leczenie dobiera się do nasilenia dolegliwości i ryzyka powikłań: od modyfikacji stylu życia i farmakoterapii (alfa-adrenolityki, inhibitory 5-alfa-reduktazy, leki antymuskarynowe/β3-mimetyki przy objawach pęcherzowych) po zabiegi przezcewkowe w przypadku niepowodzenia leczenia zachowawczego lub powikłań.

Zakażenia układu moczowego (ZUM)

Zakażenia układu moczowego obejmują zapalenie pęcherza, odmiedniczkowe zapalenie nerek i zapalenie gruczołu krokowego. Objawy to dysuria, częstomocz, ból nadłonowy, gorączka, a w zajęciu nerek ból w okolicy lędźwiowej i dreszcze. Diagnostyka bazuje na badaniu ogólnym moczu i posiewie, w powikłanych przypadkach uzupełniona o USG. Leczenie to antybiotykoterapia dobrana do obrazu klinicznego i antybiogramu oraz działania zapobiegające nawrotom: odpowiednie nawodnienie, regularna mikcja, korekta czynników anatomicznych i behawioralnych.

Kamica układu moczowego

Kamica układu moczowego powstaje na skutek krystalizacji składników moczu i może powodować kolkę nerkową, krwiomocz i zakażenia. Rozpoznanie opiera się na obrazie klinicznym oraz USG; w planowaniu leczenia i profilaktyki pomocna jest ocena składu kamieni i zaburzeń metabolicznych. W niepowikłanych przypadkach stosuje się leczenie przeciwbólowe, nawodnienie i obserwację z kontrolą USG; w zatrzymaniu odpływu, zakażeniu z zastoju lub dużych złogach wskazane jest leczenie zabiegowe (URS/RIRS/PCNL) oraz długofalowa dieta i farmakoprofilaktyka dobrana do typu kamicy.

Rak prostaty

Rak prostaty we wczesnych stadiach zwykle bezobjawowy, dlatego kluczowa jest świadoma diagnostyka: PSA, badanie per rectum, kwalifikacja do TRUS/MRI i biopsji fuzyjnej. Postępowanie zależy od zaawansowania i ryzyka: od aktywnego nadzoru w wybranych niskiego ryzyka, przez leczenie operacyjne lub radioterapię, po leczenie systemowe w chorobie zaawansowanej. Stałym elementem opieki jest kontrola czynników sercowo-metabolicznych i wsparcie w redukcji działań niepożądanych terapii.

Nietrzymanie moczu u kobiet i mężczyzn

Nietrzymanie moczu wynika z zaburzeń mechaniki zwieraczy, nadreaktywności pęcherza, przesunięć narządów miednicy lub powikłań zabiegów. Objawia się mimowolnym wyciekiem podczas wysiłku, kaszlu, śmiechu lub naglącą, trudną do powstrzymania potrzebą mikcji. Diagnostyka obejmuje wywiad, dzienniczek mikcji, badanie ginekologiczne/urologiczne, USG z PVR i często uroflowmetrię. Leczenie rozpoczyna się od modyfikacji stylu życia, treningu pęcherza i fizjoterapii dna miednicy, następnie włącza farmakoterapię, a przy braku efektu — kwalifikuje do metod zabiegowych odpowiednich do typu nietrzymaniaterapii.