USG tarczycy
Konsultacje specjalistyczne
USG tarczycy to badanie pierwszego wyboru w diagnostyce chorób tarczycy. Pozwala w sposób szybki, bezpieczny i nieinwazyjny ocenić wielkość, kształt i strukturę gruczołu oraz wykryć zmiany ogniskowe (guzki), zapalne i naczyniowe. Dzięki standaryzacji opisów (systemy TI-RADS) możliwa jest obiektywna ocena ryzyka złośliwości i wskazań do biopsji cienkoigłowej, co ogranicza liczbę niepotrzebnych nakłuć.
Zakres diagnostyki USG tarczycy
Badanie umożliwia ocenę m.in.:
- objętości, echostruktury i unaczynienia tarczycy (w tym cech zapalenia, np. Hashimoto),
- obecności i charakterystyki guzków (liczba, wielkość, skład, echogeniczność, kształt „taller-than-wide”, granice, mikrozwapnienia),
- zmian torbielowatych, krwotoków do guzków, zwapnień,
- węzłów chłonnych szyi pod kątem cech przerzutowych,
- wskazań do biopsji cienkoigłowej (BAC) i/lub kontroli USG zgodnie z TI-RADS.
W razie potrzeby badanie uzupełnia się dopplerem (ocena przepływu) oraz elastografią (pomiary sztywności guzka/tarczycy jako dodatkowy parametr różnicujący).
Wskazania
USG jąder i moszny wykonuje się w wielu sytuacjach klinicznych, w tym:
- USG tarczycy zaleca się m.in. w przypadku:
- wyczuwalnego guzka, asymetrii szyi lub powiększenia tarczycy,
- nieprawidłowych wyników badań laboratoryjnych tarczycy,dolegliwości uciskowych (dysfagia, chrypka, duszność),
- podejrzenia/monitorowania zapaleń tarczycy (np. Hashimoto, podostre),
- kontroli znanych guzków – według kategorii TI-RADS i zaleceń kontroli,
- kwalifikacji do biopsji cienkoigłowej i jej precyzyjnego prowadzenia,
- obserwacji po leczeniu chirurgicznym lub jodoterapii.
Przeciwwskazania
USG tarczycy nie ma przeciwwskazań bezwzględnych – badanie jest bezpieczne, bez promieniowania i kontrastu. Ograniczenia jakości obrazu mogą wynikać z rozległych opatrunków/ran w okolicy szyi lub bardzo krótkiej szyi/otyłości.
Przebieg badania
Badanie nie wymaga przygotowania. Pacjent leży na plecach z lekko odchyloną głową. Na skórę nakłada się żel przewodzący, a lekarz przesuwa głowicę po przedniej i bocznych powierzchniach szyi, oceniając tarczycę i regionalne węzły chłonne w czasie rzeczywistym. W razie wskazań wykonywana jest biopsja (BAC) pod kontrolą USG – to prosty, krótki zabieg znacząco zwiększający celność pobrania materiału.
Standaryzacja opisu i decyzje kliniczne
Współczesne standardy opisu ultrasonograficznego tarczycy opierają się na systemach klasyfikacyjnych TI-RADS (Thyroid Imaging Reporting and Data System), takich jak ACR TI-RADS (American College of Radiology). Metody te przyznają punkty w oparciu o pięć kluczowych cech morfologicznych guzka: skład (cystic/solid), echogeniczność, kształt, charakter granic oraz obecność ognisk echogenicznych. Suma punktów przypisuje zmianę do odpowiedniej kategorii ryzyka (TR1–TR5), co pozwala oszacować prawdopodobieństwo złośliwości.
Dla każdej kategorii określono progi wielkości (punkty odcięcia), od których zaleca się wykonanie biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej (BAC) lub obserwację w kontrolnym badaniu USG. Przykładowo, w przypadku zmian wysoce podejrzanych (TR5) próg wielkości dla BAC jest relatywnie niski, natomiast guzki o średnicy poniżej 5 mm – nawet jeśli spełniają kryteria TR5 – zazwyczaj nie wymagają dalszej obserwacji. Z kolei zmiany o niskim stopniu podejrzenia (TR3) mają wyższy próg do kwalifikacji do BAC (np. ≥2,5 cm).
Podstawowym celem stosowania TI-RADS jest zmniejszenie liczby niepotrzebnych biopsji przy jednoczesnym utrzymaniu wysokiej czułości w wykrywaniu raka tarczycy.
Jakie cechy USG zwiększają podejrzenie złośliwości?
Do najistotniejszych ultrasonograficznych cech sugerujących złośliwy charakter zmiany tarczycy należą: wyraźna hipoechogeniczność względem mięśni szyi, obecność mikrozwapnień, nieregularne lub mikrolobulowane granice, kształt „taller-than-wide” (wysokość większa niż szerokość w obrazie poprzecznym), cechy naciekania tkanek pozatarczycowych oraz obecność nieprawidłowych węzłów chłonnych szyi (m.in. powiększonych, o zatartej wnęce tłuszczowej lub z mikrozwapnieniami). Stwierdzenie tych cech znacząco zwiększa prawdopodobieństwo raka tarczycy i stanowi istotne kryterium kwalifikacji zmiany do biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej (BAC).
Rola biopsji cienkoigłowej (BAC)
Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa (BAC) pod kontrolą ultrasonografii jest złotym standardem w potwierdzaniu rozpoznania zmian ogniskowych tarczycy. Większość współczesnych systemów klasyfikacyjnych (np. ACR TI-RADS, EU-TIRADS) nie zaleca wykonywania biopsji małych guzków (<1 cm), z wyjątkiem zmian o wysokim ryzyku złośliwości (np. kategoria TR5) lub przypadków współistnienia podejrzanych węzłów chłonnych szyi.
Konkretne progi wielkości kwalifikujące do BAC oraz zalecane odstępy czasowe badań kontrolnych mogą różnić się w zależności od przyjętego systemu, jednak wspólną zasadą jest unikanie niepotrzebnych biopsji przy zachowaniu wysokiej skuteczności w wykrywaniu nowotworów tarczycy.
Elastografia – uzupełnienie klasycznego badania USG
Elastografia, w tym technika fali poprzecznej (shear-wave elastography), umożliwia ilościową ocenę sztywności tkanek. W przypadku zmian ogniskowych tarczycy podwyższona sztywność może stanowić dodatkowy parametr wspierający podejrzenie złośliwości. Należy jednak podkreślić, że wynik elastografii ma charakter pomocniczy i powinien być interpretowany w kontekście obrazu w trybie B-mode, badania dopplerowskiego oraz kategorii ryzyka według systemów TI-RADS. Dobór progów diagnostycznych i szczegółowa interpretacja wartości elastograficznych powinny opierać się na aktualnych wytycznych towarzystw naukowych oraz doświadczeniu klinicznym ośrodka wykonującego badanie.
Zalety USG tarczycy
- pełne bezpieczeństwo – brak promieniowania i kontrastu,
- wysoka rozdzielczość i obrazowanie w czasie rzeczywistym,
- standaryzacja opisu (TI-RADS) – jasne progi do wykonania BAC/kontroli,
- możliwość wykonania celowanej BAC w trakcie jednej wizyty,
- przydatność w monitorowaniu znanych zmian i po leczeniu.
Rezultaty i znaczenie kliniczne
USG tarczycy umożliwia wczesne wykrywanie nieprawidłowości strukturalnych gruczołu, ocenę ryzyka złośliwości guzków, kwalifikację zmian do biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej oraz planowanie dalszego postępowania diagnostyczno-terapeutycznego. Zastosowanie ujednoliconych systemów klasyfikacyjnych, takich jak ACR TI-RADS czy EU-TIRADS, pozwala ograniczyć liczbę niepotrzebnych zabiegów diagnostycznych, przy jednoczesnym zachowaniu wysokiej skuteczności w identyfikacji nowotworów. W praktyce klinicznej przekłada się to na szybszą, bardziej trafną ścieżkę diagnostyczną oraz optymalizację decyzji terapeutycznych, z korzyścią dla bezpieczeństwa i komfortu pacjenta.
Cennik
USG tarczycy
■ lek. Piotr Machota (USG)
■ lek. Arnold Młyniec (USG oraz konsultacja chirurgiczna)
| USG tarczycy | 240 zł |
| USG tarczycy oraz konsultacja chirurgiczna | 400 zł |
USG tarczycy u dzieci
■ lek. Agata Migas-Majoch (USG)
■ lek. Joanna Badacz (USG oraz konsultacja endokrynologiczna)
| USG tarczycy | 240 zł |
| USG tarczycy oraz konsultacja endokrynologiczna | 400 zł |
Specjaliści wykonujący badanie USG tarczycy w Centrum Medycznym REMEDIC
lek. Joanna Badacz
Diabetologia dziecięca, Endokrynologia dziecięca
dzieci polski, angielski
Poznaj lekarza
lek. Arnold Młyniec
Chirurgia ogólna, Chirurgia onkologiczna, Proktologia
dorośli polski, angielski
Poznaj lekarzaFORMULARZ KONTAKTOWY
Umów wizytę
CENTRUM MEDYCZNE
Remedic
Lokalizacja
Rejestracja
Godziny otwarcia
Poniedziałek – Piątek:
9:00 – 20:00
